بدبینی به سه صورت « نگرش منفی » ، « بدبینی بیمار گونه » یا « پارانویا» و « بدبینی مرضی » دیده می شود . نگرش منفی که بر اثر بی اعتمادی به وجود می آید ، فرد را نسبت به یک موضوع منفی باف می کند . یعنی تجربیات منفی ، فرد را وادار می کند که از روی بی اعتمادی به موضوعات اطراف خود نگاه کند . این نوع نگرش ، اکتسابی است و بر اثر تجارب زندگی ایجاد می شود . پارانویا در واقع به معنی بدبینی بیمار گونه واز علائم بیماری های دیگر است . واژه پارانویا در بعضی از کتاب های علمی به معنای بیماری « بدبینی مرضی » استفاده است . اما پارانویا در واقع علامتی است از یک سری بیماری های دیگرمانند : افسردگی ، بدبینی مرضی ، اسکیزوفرنی ، اختلال خلقی دو قطبی و ... ​​​​​​​

پارانویا یا بدبینی بیمار گونه نوعی نگاه خلاف واقع به دنیا است که نه به دلیل تجربیات فرد در زندگی که به دلیل اختلال در عملکرد مغز او ایجاد می شود . اگر فردی اتفاقات و وقایع پیرامون خود را برخلاف واقعیت و بدتر از آنچه هستند تصور کند ، می توان گفت که به بیماری بدبینی دچار شده است . بیماری بدبینی و پارانویا معادل هم هستند بدبینی می تواند یکی از علائم بیماری های دیگر مثل اسکیزو فرنی باشد و در کنار نشانه های دیگر این بیماری ها ( مانند توهم ، هذیان ، قطع ارتباط با واقعیت و ......
دیده شود . بدبینی مرضی یک بیماری روانی و جزء اختلالات روان پریشی است . هسته اصلی بدبینی مرضی را « بدبینی بیمارگونه » تشکیل می دهد ، مهم ترین علامت بدبینی مرضی این است که فرد نسبت به یک موضوع خاص بدبین می شود ، مثلا تصور می کند که همسرش به او خیانت می کند در حالی که در بقیه جنبه ها مشکل خاصی ندارد .، یا این که فکر می کند در محیط کار کسی با او دشمن است اما در خانه و خانواده مشکلی ندارد . افرادی که دچار بدبینی مرضی هستند ، ممکن است به طور ثانویه دچار افسردگی نیز بشوند . این در حالی است که خود بیماری افسردگی نیز می تواند با علائم بدبینی همراه باشد . این سه نوع بدبینی بسیار به هم شبیه هستند و تشخیص دقیق آن ها کار روان پزشک و روان شناس حرفه ای و با تجربه است . بدبینی به صورت بیماری معمولا در کودکان دیده نمی شود ولی در سنین نوجوانی ، بزرگسالی و کهنسالی امکان بروز آن هست .
اگر این بیماری در سنین خیلی بالا ایجاد شود حتما باید به دنبال دلایل جسمی و طبی باشیم . ​​​​​​​

افراد ممکن است بر اثر تجارب شخصی و اجتماعی نسبت به بعضی مسائل بی اعتماد شوند ، اما این بی اعتمادی فقط در مورد یک موضوع  به خصوص است وفرد آن را به تمام موارد مشابه تعمیم نمی دهد . این بی اعتمادی ها معمولا موقتی هستند و بعد از مدتی از بین می روند . به عنوان مثال اگر پدری یک بار ببیند که پسرش دارد از جیب او پول برمی دارد ، نسبت به او بی اعتماد می شود ، اما بعد از مدتی وقتی ببیند که پسر از کار خود پشیمان است ، دلیل کار او را متوجه بشود ، و آن عمل دیگر تکرار نشود ، به مرور زمان پدر به پسرش بر می گردد . اما در مورد بیماری بدبینی و بدبینی مرضی این گونه نیست . کسی که بدبینی بیمار گونه دارد حتی اگر تجربه شخصی نداشته باشد بر اساس استدلال و برداشت های خود بی جهت نسبت به یک موضوع یا یک فرد بی اعتماد و بدبینی می شود . به عنوان مثال ممکن است فردی پولش را در خیابان گم کرده باشد ، اما به پسرش تهمت می زند که او پولش را برداشته ، در صورتی که هیچ نشانه قابل اعتنایی هم دال بر این موضوع ندیده است . گاهی ممکن است این افراد تجربه شخصی داشته باشند ، یعنی مثلا فرد ببیند که پسرش از جیب او پول برداشته ، اما اگر پسر هزار بار هم از او عذر خواهی کند و توضیح بدهد و دیگر هم کارش را تکرار نکند ، دیگر اعتماد پدر برنمی گردد و حتی ممکن است او این موضوع را به فرزندان دیگرش هم تعمیم بدهد و آن ها را هم به دزدی متهم کند . چنین افرادی با هیچ منطق و استدلالی قانع نمی شوند که اشتباه می کنند و اگر بر حسب اتفاق چیزی هم مشاهده کنند که حرف شان را تایید کند ، یعنی مثلا برای بار دوم ببینند که کسی پول شان را برداشته ، دیگر به هیج وجه از حرف خود بر نمی گردند ، در عقیده خود راسخ تر می شوند و قضاوت شان نسبت به آن فرد کاملا تثبیت می شود . تمامی مثال های فوق بیانگر این مسئله هستند که هر جا نام بیماری به میان می آید ، عواملی به جز تجربیات روز مره فردی در ایجاد آن دخالت دارند . اگر چه در برخی موارد عوامل محیطی موجب تشدید علائم و شرایط یک بیماری می شوند ، اما این عوامل قادر نیستند باعث بروز بیماری شوند یل علت اصلی بیماری تلقی گردند .
 لذا عوامل محیطی در هر بیماری روان پزشکی نقشی جانبی دارند و بدبینی به عنوان یک بیماری از این قانون مستثنا نیست .​​​​​​​