مهرات های ارتباطی قسمت اول

مهارت­های ارتباطی چیست؟

یکی از مولفه های اصلی زندگی اجتماعی ارتباط است. غالبا برای درک صحبت­ها و منظور طرف مقابل و همچنین گفتن و فهماندن خواسته­ ها و نظرهای خود به طرف مقابل نیاز به برقراری ارتباط صحیح با دیگران داریم و از طرفی زبان گفتاری تنها و کاملترین وسیله ارتباطی نیست و بر طبق نظر متخصصین حوزه ارتباطات انسانی، پیام­هایی که ما انسان­ها به هم می­دهیم پیچیده ­اند و هیچ جمله یا صحبتی نمی­تواند منظور ما را به طور کامل به طرف مقابل برساند بنابراین لازم است که ابتدا بدانیم که ارتباط چیست و مهارت­های ارتباطی چگونه­ اند و اجزاء ارتباط صحیح را یاد بگیریم چرا که مهارت برقراری ارتباط موثر یکی از مهمترین عوامل پیش بینی کننده سالم بودن روابط بین فردی محسوب می شود.

ارتباط چیست؟

ارتباط مجموعه­ ای از مهارت­هاست که مهمترین آنها درک منظور طرف مقابل و فهماندن منظور خود به او است. در فرآیند یک ارتباط، اطلاعات، احساسات و افکار بین ما و دیگران منتقل می­شود و یا هر نوع پیام از یک فرد یا منبع به فرد یا منبع دیگر است. این انتقال می‌تواند به روش‌های مختلفی از جمله کلامی، غیرکلامی، نوشتاری، یا دیجیتالی صورت بگیرد. ارتباط یک فرآیند پیچیده است که شامل فرستنده، گیرنده، پیام، کانال و بازخورد است. درضمن پیام­هایمان را بر اساس بازخورد دیگران اصلاح می­کنیم و به طور مناسب به پاسخ­هایی که از طرف دیگران دریافت می­کنیم، واکنش نشان می­دهیم. هر چقدر ما در ارتباط گرفتن با دیگران مهارت­های بیشتری داشته باشیم احتمال رسیدن به موفقیت و آرامش در ما بیشتر می­شود. مهارت ارتباط موثر یکی از مهارت‌های مهمی است که برای موفقیت در دنیای امروز به آن نیاز داریم. تمام موجودات شیوه‌های ارتباطی خاص خودشان را دارند، انسان هم مثل سایر موجودات روش‌های ارتباطی خودش را دارد. اگر یک انسان یاد بگیرد که از ابزارهای ارتباطی خودش به بهترین شکل استفاده کند، آن موقع مهارت ارتباط موثر را یاد گرفته است.

اجزای ارتباط:

برای ایجاد یک ارتباط موثر لازم است که ما اجزای یک ارتباط را بشناسیم که عبارتند از:

1- فرستنده یا منبع پیام: فرستنده مسئولیت دارد تا با حداکثر توان خود ارتباطی اثربخش را ایجاد کند.

2- پیام: مفهوم یا موضوعی است که می­خواهیم به دیگران منتقل کنیم.

3-گیرنده یا مقصد پیام: گیرنده مسئولیت دارد با حداکثر توان پیام را از فرستنده دریافت، نماید یعنی به طرف مقابل نگاه کند، کار دیگری نکند و خوب به حرف­های او گوش کند یا متن ارسالی را بخواند و اگر سوالی داشت و یا پیام نامفهوم بود از فرستنده پیام بپرسد.

الف -  وسیله ارتباطی : به ابزار و وسایل که ما به وسیله آن پیام خود را به دیگران منتقل می­کنیم مانند گفتار و کلام، ژست و حالات بدنی­مان و یا از طریق وسائلی مثل تلفن، اینترنت، نامه، و ...

ب - بازخورد : واکنشی که دیگران پس از دریافت پیام به ما نشان می­دهند.

انواع پیام در ارتباط:

 وقتی ما با کسی ارتباط برقرار می­کنیم، طرف مقابل پیام ما از طریق حواس پنج گانه ­اش دریافت و در مغز خود آن پیام را تحلیل می­کند. بهتر است سعی کنید که در هر ارتباطی توجه طرف مقابل را برای گوش کردن، دیدن یا خواندن پیام خود جلب کنید تا بتوانید پیام موثرتری را انتقال دهید. پیام ارتباطی به دو صورت می­باشد که عبارتند از:

1. پیام کلامی: این پیام از طریق صحبت کردن ما و شنیدن آن توسط مخاطب انتقال داده می­شود.
2. پیام غیر کلامی: این پیام می­تواند به صورت نوشتن متن، کشیدن تصویر یا نشان دادن علامتی یا انجام رفتاری انتقال داده شود.

انواع پیام:

ما غالبا سه نوع پیام به دیگران منتقل می­کنیم که عبارتند از:

پیام آلوده: این پیام به شکل پنهان و در لفافه، همراه با گوشه وکنایه، طعنه، تمسخر و تحقیر و تهدید دیگران بیان می­شود گیرنده نیز در پاسخ به همین طریق پاسخ می دهد.

• طرف مقابل: موهای سرت را کوتاه کردی یا گوشات بزرگ شده­ اند.

شما: نه چشم­هایت ضعیف شده است.

• طرف مقابل: خسیس یک دفعه ما را نبری بیرون برای ما خرج کنی!

شما: آنقدر که من شما را بیرون برده­ ام تا حالا هیچ­کس شما را اینقدر بیرون نبرده و برایتان خرج نکرده است!

• طرف مقابل: می­آیی یا بروم!

شما: حالا یک دفعه زودتر از من حاضر شدی­ ها!

 پیام ناقص: در این پیام فرستنده خواسته خود را به صورت پرسشی یا خبری ناقص به گیرنده پیام ارسال می­کند و گیرنده نیز در پاسخ به همین طریق پاسخ می­دهد.

• طرف مقابل: دوست داری به رستوران برویم؟

شما: نه اگر غذا نداریم سفارش بده غذا بیاورند خانه.

• کی می­آیی خانه؟ هر وقت کارم تمام شد.

 پیام کامل: پیام به صورت کامل و شفاف بیان می­شود.

• مشاهده: ساعت 3 بعد از ظهر است.
• عقیده: هنوز درباره موضوعی که مرا ناراحت کرده با هم صحبت نکرده­ ایم و نهار هم نخورده­ ایم.
• احساس: احساس ناراحتی و گرسنگی می­کنم.
• نیاز(خواسته): (دوست دارم بریم رستوران هم درباره موضوعی که مرا ناراحت کرده صحبت کنیم و هم غذا بخوریم).

منبع: کتاب نه پروباش نه کم­رو نوشته دکترمحمد قهرمانی خرم (دکترای روانشناسی) و خانم رویا شرافت (دکترای روانشناسی) از سری کتاب­های مجموعه خودیاری می­باشد که به شما کمک می­کند با راهکارهای ارزشمند بتوانید به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنید.